Decretum Gratiani

Decretum Gratiani or Gratian's Decretals

Drawn up in the 1140s these were the prime authority for the Papal Decretals and hence Canon Law at the time of the Constitutions of Clarendon and the consequent Becket Controversy.

The clauses which define Clerical Immunity, the Privilegium Fori (the Benefit of Clergy)

Causa XI. Qaestio I. Capitula I 

Apud Secularem iudicem nullus clericus conveniatur.

(No cleric to appear before a secular judge)

Causa XI. Qaestio I. Capitula IX.

Quilibet clericus non est in publicus examinandus. 

(No cleric is to be examined in public)

Causa XI. Qaestio I. Capitula XIII.

Non nisi ad episcoporum iudicium clericus devocetur.

(A cleric may only be summoned for judgment before his bishop)

Causa XI. Qaestio I. Capitula XIV.

Ante civilem iudicem sacerdotes non accusentur.

(Priests may not be arraigned before civil justices)

Causa XI. Qaestio I. Capitula XXXIII.

Nullus clericus propter aliquam causam intret curiam.

(No cleric may go near a [civil] court on any case [concerning him].)

Causa XI. Qaestio I. Capitula XXXVIII.

Presbiter apud episcopum tantum iudicari debet.

(A priest should only be judged by his bishop)

Causa XI. Qaestio I. Capitula XLI.

Sacerdotes a regibus sunt honorandi, non iudicandi.

(Priests are to be honoured by kings, not to be judged [by them].)

Causa XI. Qaestio I. Capitula XLIV.

Clericus non accusetur, nisi ante ecclesiasticum iudicem.

(A cleric may be charged [with a crime], but only brought before ecclesiastical justice.)

These clauses clearly state that Becket was entirely within his rights to stand his ground. The Decretum Gratiani unambiguously state that clerics were not to be brought before civil or secular courts, but referred to their bishops for justice.

Becket was wholly within his rights as a priest to demand an appeal to or refer to the Pope in any case where there was any ambiguity regarding these principles, including in his own cause for the case that was being pursued against him at the Council of Northampton, October 1164. The clauses in the Constitutions of Clarendon are in clear conflict with the Canonical Law of the time. The Canonical Law was absolutely unequivocal on this: clerics were not to be tried in secular courts, or by secular justice.

Extracts from 

Munich Digital Library
http://www.muenchener-digitalisierungszentrum.de/
Decretum Gratiani (Kirchenrechtssammlung)
CAUSA XI.

GRATIANUS.
Clericus aduersus clericum questionem de prediis agitauit,
quem ad ciuilem iudicem producere uoluit reus non nisi ante
iudicem ecclesiasticum stare uolebat; actor uero potentia ciuilis
iudicis illum a possessione sua deiecit. Quo audito episcopus eum
ab offitio suspendit; ille contempta episcopi sui sententia offitium
suum administrauit. Hoc conperto episcopus sine spe
restitutionis in eum sententiam dedit. (Qu. I.) Hic primum
queritur, utrum clericus ante ciuilem iudicem sit producendus?
(Qu. II.) Secundo, si producendus non est, an hec culpa sit
digna suspensione? (Qu. III.) Tertio, si digna non fuerit, an contemptorem
sententiae sui episcopi inreparabiliter oporteat deponi?

Chapters:

QUESTIO I.

C. I. Apud secularem iudicem nullus clericus conueniatur.

[PALEA. C. II.

C. III. De eodem.

C. IV. Ab eis quisque iudicandus est, quos sibi iudices elegerit.

C. V. Ad secularia iudicia nullus clericus est pertrahendus.

C. VI. De eodem.

C. VII. De eodem.

C. VIII. Neque pro ciuili, neque pro criminali causa episcopus apud ciuilem iudicem producatur.

C. IX. Quilibet clericus non est in publico examinandus.

C. X. Clericus ad ciuilem iudicem clericum producens anathema sit.

C. XI. Proprio priuetur honore publici iudicii cognitionem ab inperatore postulans.

C. XII. A seculari iudice clericus non est audiendus.

C. XIII. Non nisi ad episcoporum iudicium clericus deuocetur.

C. XIV. Ante ciuilem iudicem sacerdotes non accusentur.

C. XV. Actor forum rei sequatur.

C. XVI. De eodem.

C. XVII. Episcopo non permittente apud secularem iudicem clericus pulsari non debet.

C. XVIII. Clericus suo inobediens episcopo depositus curiae tradatur.

C. XIX. Principalis coherceat auctoritas qui plebem inuasam deserere noluerit.

C. XX. A principibus corrigantur quos ecclesia corrigere non ualet.

C. XXI. Proprium gradum amittant clerici coniurantes uel conspirantes.

C. XXII. Clerici conspirantes proprio gradu amisso retrudantur in carcerem ceteri excommunicentur.

C. XXIII. Clerici aut monachi coniurantes proprio priuentur honore.

C. XXIV. De eodem.

C. XXV. De eodem.

C. XXVI. Inter clericos et laicos causae exortae ab episcopis audiantur.

C. XXVII. Imperatori tributum denegare ecclesia non debet. Item Ambrosius contra Auxentium. [in oratione de

C. XXVIII. Potestatibus tributa non sunt deneganda.

C. XXIX. De secularibus negotiis episcopus cognoscere non debet.

C. XXX. In his, que ad communis uitae usum pertinent, laici sibi inuicem operam dent.

C. XXXI. Qui episcopo insidiatur semotus a clero curiae tradatur.

C. XXXII. Apud presbiteros iudicentur fratres.

C. XXXIII. Nullus clericus propter aliquam causam intret curiam.

C. XXXIV. Ecclesiasticum, non forense iudicium penitens expetat.

C. XXXV. Cuicumque liceat sacrosanctae sedis antistitis iudicium eligere.

[C. XXXVI.]

[C. XXXVII.]

C. XXXVIII. Presbiter apud episcopum tantum iudicari debet.

C. XXXIX. Clericus clericum ad publica iudicia non pertrahat.

C. XL. A laicis iudicibus clerici non sunt obprimendi.

C. XLI. Sacerdotes a regibus sunt honorandi, non iudicandi.

C. XLII. Qua pena feriatur clericus clericum ad secularia iudicia pertrahens.

C. XLIII. Clericus apud ciuilem iudicem iudicari non debet.

C. XLIV. Clericus non accusetur, nisi ante ecclesiasticum iudicem.

C. XLV. Qui cum clerico litigium habet episcopum ipsius adeat.

C. XLVI. Clericus aduersus clericum negotium habens secularia iudicia non exerceat.

C. XLVII. Item ex Concilio Agatensi, c. 32.

C. XLVIII. Non nisi in foro suo clericus audiatur.

C. XLIX. De eodem.

C. L. In nullam personam transferatur res in litigio posita ante cognitionis euentum.

QUESTIO II.

QUESTIO III.

C. I. Gregi timenda est sententia pastoris.

C. II. A suo episcopo excommunicatus non est ab alio recipiendus.

C. III. Excommunicationis sententiam meretur qui excommunicatis communicat.

C. IV. De eodem.

C. V. De eodem.

C. VI. De his, qui dampnati a sinodo sacra misteria contingunt.

C. VII. Sine spe sit reconciliationis qui communicare presumit excommunicatis.

C. VIII. De episcopis, qui innocentes aut minimis causis culpabiles excommunicant.

C. IX. De his, qui tempore excommunicationis suae communicare presumunt.

C. X. Deponantur episcopi, qui excommunicatis communicant.

C. XI. Clerici et laici, qui non obediunt episcopis, infames efficiuntur.

C. XII. In Christum peccat qui ueritatis doctorem contristat.

C. XIII. Simulata uirtutum affectione non denegetur obedientia episcopo.

C. XIV. Episcopo non obediens demonum ore decerpitur.

C. XV. Quibus Papa est inimicus, his nec loqui debemus.

C. XVI. Excommunicatus est qui excommunicatis communicat.

C. XVII. De eodem.

C. XVIII. De eodem.

C. XIX. De eodem.

C. XX. Excommunicatorum nomina uicinis omnibus palam et publice annuncientur.

C. XXI. Duobus modis aliquis sathanae traditur.

C. XXII. Mali a bonis penitus separari non possunt.

C. XXIII. Porcis et canibus sancta non sunt committenda.

C. XXIV. Cum pagano comedere, sed cum excommunicato minime licet.

C. XXV. Communicare non licet his, qui excommunicatis communicant.

C. XXVI. Nullus clericorum uel laicorum ad domum excommunicati accedat.

C. XXVII. Sententia pastoris timenda est, licet iniuste liget.

C. XXVIII. Excommunicationis contrahit penam qui excommunicatis communicat.

C. XXIX. De eodem.

C. XXX. Qui sententiam episcopi putat esse iniustam recurrat ad sinodum.

C. XXXI. Vincula ecclesiastica non sunt contempnenda.

C. XXXII. Sathanae traditur qui ab ecclesia excommunicatur.

[C. XXXIII.] Idem super Iohannem.

C. XXXIV. Vicini episcopi audiant eos, qui de iudiciis episcoporum suorum queruntur.

C. XXXV. Iniusta episcoporum dampnatio irrita esse censetur.

C. XXXVI. Qui suae causae adesse et innocentiam suam asserere uoluerit, intra annum hoc faciat excommunicationis.

C. XXXVII. Audientiam sibi negat qui excommunicationis suae causam agere intra annum dissimulat.

[PALEA. C. XXXVIII.

C. XXXIX. Tardius recipiatur ad ueniam qui sacerdote iubente de ecclesia contempnit exire.

C. XL. A successore soluatur qui post mortem episcopi remanet ligatus.

C. XLI. Quibus exigentibus culpis aliquis sit communione priuandus.

C. XLII. Pro paruis et leuibus causis nullus communione priuetur.

C. XLIII. Pro his tribus criminibus quilibet communione priuetur.

C. XLIV Sententia pastoris reum uel innocentem non constituit uel facit.

C. XLV. De eodem.

C. XLVI. Non est petenda solutio, cum iniqua fertur sententia.

C. XLVII. Deus non nocet, nec noceri patitur aliquem iniuste.

C. XLVIII. Iniusta uincula disrumpit iustitia.

C. XLIX. Temeritas iudicandi non ei, qui iudicatur, sed iudici nocet.

C. L. Non obest homini iniusta sententia.

[C. LI.]

C. LII. Quos conscientia iustificat, aliorum maledicta non timeant.

C. LIII. Frustra aspernatur ab homine quem Deus iustificat.

[C. LIV.]

C. LV. Non hominum linguas, sed conscientias curare debemus.

C. LVI. Conscientia nobis, fama proximis necessaria est.

C. LVII. Apud Deum maledicitur qui moribus dissonam profert sententiam.

C. LVIII. Christum uiolat qui sanctum non sanctum, uel non sanctum sanctum esse crediderit.

C. LIX. Eternae dampnationis inueniet penam qui bonos malos, et malos bonos dixerit.

C. LX. Ligandi uel soluendi potestate se priuat qui hanc iniuste exercet.

C. LXI. De eodem.

C. LXII. Non est uera presidentis absolutio, nisi sequatur arbitrium interni iudicis.

C. LXIII. Priuilegio meretur exui qui eodem abutitur.

C. LXIV. In quem canonica non fertur sententia, penam non debet ferre canonicam.

C. LXV. Qui dampnatur a sinodo quomodo in secunda innocens reparetur.

C. LXVI. Sententia iustitiae non est pro premiis ferenda.

C. LXVII. In prepositorum operibus totum sibi ratio uendicet.

C. LXVIII. Grauiter delinquit qui ex ira sententiam profert.

C. LXIX. Ratio debet corrigere quod furore promulgatum est.

C. LXX. In dictandis sententiis rectores nullo furore ducantur.

C. LXXI. Iustum iudicium uendi non potest.

C. LXXII. De eodem.

C. LXXIII. Non recipiantur ab aliis qui suorum episcoporum contrahunt offensas.

C. LXXIV. Res dubia non diffiniatur certa sententia.

C. LXXV. Non credantur que certis iudiciis non demonstrantur.

C. LXXVI. Ante, quam examinentur, aliqui non iudicentur.

C. LXXVII. Qui falsum de alio profert, et qui crimina credit, uterque reus est.

C. LXXVIII. Quot modis humanum iudicium peruertitur.

C. LXXIX. De his, qui aliquo modo iudicium peruertunt.

C. LXXX. De his, qui metu potestatis ueritatem occultant.

C. LXXXI. De eodem. Item.

[C. LXXXII.]

C. LXXXIII. Qui falsum testimonium dicunt, et ueritatem pro pecunia negant, sceleris Iudae participes fiunt.

C. LXXXIV. Christum negat qui peruersis socium se facit.

C. LXXXV. Qui Christianum se negat Christum negare conuincitur.

C. LXXXVI. Veritatem prodit non solum qui pro ueritate mendacium loquitur, sed etiam qui ueritatem non libere predicat.

C. LXXXVII. Iniuste aliquem anathematizans sibi, non alii nocet.

C. LXXXVIII. Cuius uita offitio non congruit, alios ligatus soluit.

C. LXXXIX. Viribus caret sententia iniuste prolata.

C. XC. Premium meretur qui iniuste maledicitur.

C. XCI. Non est obediendum episcopo, qui pro hereticis missam canere iubet.

C. XCII. Preceptis non obedire multociens expedit.

C. XCIII. De eodem.

C. XCIV. Non sunt audiendi qui contra Deum aliquid iubent.

C. XCV. Non iubet aliquid iniustum qui Deum timere probatur.

C. XCVI. Et qui peccat, et qui peccanti consentit uterque dampnatur.

C. XCVII. De eodem.

[C. XCVIII.]

C. XCIX. Per obedientiam bonum deserere, numquam malum facere licet.

C. C. Apud Deum maledicitur qui peccantibus consentit.

C. CI. Non est obediendum quod contra Deum precipitur.

C. CII. De his, qui cum excommunicatis communicant.

C. CIII. De his, qui sine culpa excommunicatis communicant.

C. CIV. De Bonifatio, qui excommunicatis et pseudoepiscopis se non communicaturum iurauit.

C. CV. Excommunicatis non communicat qui eis animo non consentit.

C. CVI. Modus et forma excommunicationis.

C. CVII. De eodem.

C. CVIII. Modus reconciliationis excommunicatorum.

C. CIX. Que sit penitencia sacerdotum, qui excommunicati sacrum ministerium presumunt.

C. CX. Pro modo peccati puniantur qui excommunicatis communicant.

References

http://en.wikipedia.org/wiki/Decretum_Gratiani

http://en.wikipedia.org/wiki/Patrologia_Latina

http://en.wikipedia.org/wiki/Pseudo-Isidore

Index Gratiani

Patrologia Latina - Volume 200

Online Latin  Texts

Christoph Heinrich Freiesleben (1757). Corpus iuris canonici. pp. 2–.

Decretum Gratiani Pub: Frobenius (Basle 1512)

Causa XI Qestio I

Patrologiae cursus completus [Series Latina, Volume 187]

Decretum Gratiani

Compiled by Jacques-Paul Migne

(Paris 1861)

Link 

(Paris 1891)

Alternative 

DECRETI PARS SECUNDA CAUSA XI QUAEST I 

pp. 818-38.

A Short History of Canon Law from Apostolic Times to 1917

Faculty.cua.edu  A Short History of Canon Law from Apostolic Times to 1917. [online] 

Available at: http://faculty.cua.edu/pennington/Canon%20Law/ShortHistoryCanonLaw.htm

Wilfried Hartmann; Kenneth Pennington (2008). The History of Medieval Canon Law in the Classical Period, 1140-1234: from Gratian to the decretals of Pope Gregory IX. CUA Press.ISBN 978-0-8132-1491-7. 

R. H. Helmholz; John Hamilton Baker (2003). The Oxford History of the Laws of England: The Canon law and Ecclesiastical jurisdiction from 597 to the 1640s. Formation of the Classical Canon law: Oxford University Press. pp. 68–107.ISBN 978-0-19-825897-1.

Geschichte.digitale-sammlungen.de

Decretum Gratiani - CAUSA XI.

Geschichte.digitale-sammlungen.de (2009)Decretum Gratiani - CAUSA XI.. [online] 

Available at: http://geschichte.digitale-sammlungen.de/decretum-gratiani/kapitel/dc_chapter_1_1844

Leena Löfstedt, "Traces of Saint Thomas Becket in the Getty Gratian (J. Paul Getty Museum, Ms. Ludwig XIV 2)," Getty Research Journal, no. 7 (2015): 151–56.

The early history of the Getty Gratian (Ms. Ludwig XIV 2) before 1599, when it turned up in France, is undocumented, but the characteristic mise-en-page and particular decorative style of this late 12th-century copy of Gratian's Decretum have led art historians to associate it with a number of strikingly similar manuscripts that were given to Christ Church Priory at Canterbury Cathedral by Thomas Becket and members of his intellectual circle. This brief article focuses on the text, especially the early marginal and interlinear glosses and commentaries, which have been largely overlooked by scholars. Close study of the early annotations corroborates the connection to Becket, making it a rare relic, of sorts, of the saint. 

LA VIE DE S. THOMAS BECKET PAR GARNIER DE PONT-SAINTE-MAXENCE ET LA TRADUCTION EN ANCIEN FRANÇAIS DU DÉCRET DE GRATIEN
Leena Löfstedt
Neuphilologische Mitteilungen
Vol. 98, No. 2 (1997), pp. 161-177
Published by: Modern Language Society
Stable URL: http://www.jstor.org/stable/43345162

Single Leaves from a Decretum by Gratian, c. 1160-1165
France, Burgundy, Archdiocese of Sens, Abbey of Pontigny, 12th century
Search the Collection | Cleveland Museum of Art

Cases = Quaestiones

Legal Concepts/Principles = Distinctiones

"How Old Was the Old Law? Talking about change in the history of m    edieval canon law" - Greta Austin - Academia.edu